ZID Theater is teleurgesteld in de uitslag van het AFK – Amsterdams Fonds voor de Kunst: ondanks een positieve beoordeling ontvangen we geen financiering, net als vier jaar geleden. Dit is des te vreemder, omdat we in Amsterdam de grootste impact hebben. Daarbij wordt er nationaal en internationaal wél geld voor ons beschikbaar gesteld om door te kunnen werken.
We hebben inmiddels 60 makers met een vluchtverleden en migratieachtergrond die door ZID zijn getraind en verder zijn geholpen, bijvoorbeeld om naar een opleiding te gaan of zich verder te ontwikkelen als maker, en samen hebben we mooie producties gerealiseerd. In september start de vierde groep in Amsterdam. Wat moeten we hen vertellen? “Je bent goed, maar vanaf 2025 kunnen we je niet meer helpen, want het geld is op.” Dit horen we helaas vaak in Amsterdam.
Als enige culturele theaterorganisatie in de stad die nieuwkomers structureel helpt binnen de kunst- en cultuursector, zou je verwachten dat we naast positieve adviezen ook de financiering ontvangen om dit werk voort te zetten. Maar ja, als de weinige plekken voor nieuwe makers in de stad verdwijnen, blijven er maar een paar over, die zich voornamelijk richten op net afgestudeerde makers. Dit is ook broodnodig, maar waar kunnen deze nieuwe talenten dan terecht? Dan moeten ze maar iets anders gaan doen, want zodra je Nederland binnenkomt, krijg je van je coach bij de gemeente te horen dat kunst hier geen baan is; je kunt er niet van leven, het is een hobby. Dus moet je je omscholen tot trambestuurder, vrachtwagenchauffeur of pizzabezorger. En ja, in je vrije tijd kun je ook nog zingen of dansen, dus waarom eigenlijk niet?
Dit doet pijn, want we leven in een wereld waar kunstenaars, creatievelingen en makers broodnodig zijn om een visie van hoop voor de toekomst te bieden en een reflectie te geven op de tijden waarin we leven.
Betekensivol kunst en theater maken was altijd een speerpunt van ZID en we waren altijd voor de tijdsgeest van de stad. Toen we zeven jaar lang community theater maakten met professionals en niet professionals en we met deze groep van de buurten in Amsterdam tot in het ITA speelden, zowel nationaal als internationaal, en diverse prijzen ontvingen, werd ons in Amsterdam verteld dat dit geen kunst is en dat we nergens een vierjarige subsidie konden aanvragen, omdat er geen community art regeling is. Inmiddels, 10 jaar later, is die er wel, en inmiddels wordt van elke instelling verwacht om maatschappelijk betrokken te zijn. Wij zijn ons verder gaan ontwikkelen, vernieuwen en we zijn ingegaan op de huidige urgente vraagstukken – de makers, met vluchtverleden en migratieachtergrond, die de eerste en vervolgstappen naar de professionele kunst- en cultuurwereld wilden maken. Er kwamen namelijk duizenden nieuwe mensen naar Nederland en daartussen zaten veel kunstenaars en makers die bij ZID aanklopten. Dit alles gebeurde wederom in Amsterdam, maar de financiering kwam uit EU (Creative Europe), waar we moesten afdingen met duizenden aanvragers. Echter werd de urgentie toch erkend.
Het wordt ons, tot onze verbijstering, bijna verweten dat we op Europees niveau werken en het Europese geld naar Nederland halen. Jullie hebben toch Europa, wordt vaak tussen de regels door gezegd. Maar wat houdt dat in? Wij, maar ook onze partners, vragen dat geld elke keer aan, en de meeste activiteiten vinden plaats in het eigen land en stad. Echter lijkt men dat vaak niet te begrijpen. Het is niet dankzij ons eigen land en onze eigen stad, maar dankzij het Europese geld dat we super belangrijke project zoals FATE en TONE konden uitvoeren. Projecten die levens van mensen veranderen en individuen de vleugels geven om zich als kunstenaar, maker en mens verder te oriënteren, ontwikkelen en stappen te maken.
Ons werk wordt wel goed bevonden, maar niet goed genoeg. Dat heeft ons, ondanks onze doorzettingsvermogen, ook een gevoel van onrecht. ZID Theater is namelijk al 32 jaar actief in Amsterdam en heeft hier een grote impact. Hoe kan het toch dat dit niet voldoende wordt gezien en dat er geen fatsoenlijke financiering voor gegeven kan worden?
We begrijpen dat er niet genoeg geld is en we zijn blij voor collega-instellingen die wel financiering hebben kunnen ontvangen, maar leven ook mee met degenen die, net als wij, ondanks een positief advies toch niet door kunnen werken. Het subsidiesysteem zal nooit perfect zijn, maar als je in Amsterdam kunst betekenisvol wilt inzetten en iedereen een kans wilt geven, kun je niet om ZID Theater heen. Daarom hopen we dat de Gemeente Amsterdam de middelen vrijmaakt om ons en andere organisaties alsnog te financieren.