Deze september maand organiseerde wij alweer de vierde editie van het festival. In de periode 2016 – 2018 vond het ExploreZ festival drie keer eerder plaats in Amsterdam en een keer in Belgrado, Servië. Het ExploreZ festival maakt deel uit van het grootschalig EU-project Caravan Next.
Voor ons, het artistieke team van ZID, was het uitgangspunt voor het ExploreZ festival om een platform te creëren. Een platform om de relatie te onderzoeken tussen (podium)kunsten en de maatschappelijke impact ervan, in een internationale context. En we hebben gemerkt dat de tijdgeest en de actualiteit ons keer op keer inhaalt en steeds weer nieuwe vragen oproept. Wij, makers, kunstenaars en stadsbewoners, proberen in de festivalproducties onze eigen antwoorden te vinden op deze vragen.
ExploreZ 2018 stond in het teken van het ontdekken van de Nieuwe Vrijheid. Waarom nieuw? Omdat we het niet hebben over sociale of politieke vrijheid, maar over de vrijheid van het individu in relatie tot een ander. In deze tijd van technologische innovaties, digitalisering en globalisering gaan we terug naar de kern, naar de mens die verlangt vrij te zijn.
Het woord zegt het al: explore. Onderzoek met ons de vrijheid, neem deel aan de unieke producties gemaakt door professionals en stadsbewoners samen. Durf te ontdekken, ontmoet de internationale makers, ga in gesprek en in discussie.
Voor deze editie van het festival is het ons ook gelukt om een langgekoesterde wens in vervulling te doen gaan. Na heel veel jaren was het Odin Teatret, met oprichter en regisseur Eugenio Barba, terug in Nederland. Dit wereldberoemde gezelschap heeft als geen ander een universele theatertaal ontwikkeld, waarin muziek een belangrijke rol speelt. Voor ons, ZID Theater, zijn ze een fantastisch voorbeeld van theater dat steeds weer de artistieke dialoog met de tijdgeest durft aan te gaan. Hun voorstelling Great Cities Under the Moon was te zien in Theater de Meervaart, met een inleiding met Eugenio Barba. In 1998 was Odin voor het laatst in Nederland, op uitnodiging van Emile Schra, van Stichting PassePartout. Barba werd toen door de onlangs overleden Loek Zonneveld geïnterviewd, waarbij Zonneveld verklaarde:
“Mijn persoonlijke verklaring voor het feit dat het werk van het Odin Teatret hier onbekend is, is provincialisme.”*
In ExploreZ willen we laten zien dat theater en podiumkunsten mensen kunnen blijven aantrekken vanuit de eigen unieke kracht. Zoals Eugenio Barba in hetzelfde interview met Zonneveld zei:
“Ik ben ervan overtuigd dat het theater in onze technologische en virtuele beschaving de enige techniek zal blijven waarmee twee menselijke wezens elkaar recht in de ogen kunnen kijken.”
Voor deze editie werkten we samen met vele partners in Amsterdam en Den Haag en met makers uit het buitenland. U zult naast het Odin Teatret vaak de namen van Omma Studio Theater uit Kreta, Griekenland, Teatr Brama uit Goleniow, Polen, POD Teatar uit Belgrado, Servië, DAR Amsterdam uit Larache, Marokko zijn tegengekomen in de programma’s. We zijn blij en vereerd met alle makers, partners, stadsbewoners, medewerkers en vrijwilligers die ExploreZ 2018 mogelijk hebben gemaakt.
* De andere Odysseus, zeven teksten rondom theatermaker Eugenio Barba, PassePartout Publications 1988.