ZID Theater | verbindt kunst, cultuur en samenleving
  • Nederlands
    • English
  • Producties
    • Voorstellingen
      • NO FEAR – ZID Theater
      • Re-Dreams
      • Het Alfabet van Onzekere Tijden – ZID Theater
      • Historia – Issam Zemmouri
      • Rebel – Naïma Baraka
      • Onze Odyssee
      • Here we Are – ITA/Rabozaal
      • Archief voorstellingen
    • Projecten
      • 750 jaar Amsterdam
      • Nieuw West Nieuw Thuis 2021-20
      • Het Alfabet van onzekere tijden
      • FATE#2 – 2022/2023
      • VerhalenVanger
      • Archief projecten
    • Events
      • Here we Are – ITA/Rabozaal
      • Archief Events
    • Explorez Festival 2022
      • Archief Explorez Festival
    • Trainingen
      • CultuurGidsen
      • Jezelf presenteren
      • ZID- Academy
        Een platform voor creatieve stadsmakers
      • Theatertraining
      • Archief trainingen
    • Educatie
      • Samen Leren in de Wijk – Amsterdam Nieuw West
      • Als ik rijk zou zijn …….
      • Archief educatie
  • Nieuws
    • Nieuwsbrief
    • Aanmelden voor nieuwsbrief
    • Nieuwsarchief
  • Agenda
  • Internationaal
    • Theatre in Palm – Creative Europe
      • Theatre in Palm
      • Open Call Theatre in Palm
    • GREEN E.Th.I.Cs
    • OUR STAGE – Erasmus+
    • Remix Comix Creative Europe
    • TTT 2022 internationale bijeenkomst in Madrid (Spanje)
    • Novi Sad, Servië; Culturele Hoofdstad van Europa 22
    • #UComE Erasmus+
    • C.E.M.: Creative European Methodology – Erasmus+
    • TONE 2020-2022 toegekend door Erasmus+
    • FATE 2020-2022 Creative Europe
      • FATE 2020 – 2022 toegekend door Creative Europe
      • FATE – informatie voor deelnemers
      • FATE – informatie voor organisaties
      • FATE – activiteiten in het kort
      • FATE – informatie voor stagiaires
      • FATE – informatie voor de pers
      • Archief FATE
    • Archief internationaal
  • Over ZID
    • Over ZID
    • De mensen achter ZID
    • In de Media
    • De organisatie
    • Fondsen
    • Partners
    • Vacatures
    • Prijzen en nominaties
    • Oranje Fonds – Appeltje van Oranje
  • Verhuur
  • Steun ons
  • Blog
  • Contact

Theater van de toekomst, na de crisis zonder corona?

Gepost op 9 april 2021

Er wordt veel gespeculeerd en voorspeld over hoe theater er na de coronacrisis uit zal zien. Wat gaat er veranderen, wat hebben we geleerd tijdens de corona pandemie? Want zoals na elke grote crisis zullen kunst en theater veranderen, daar ben ik van overtuigd. Maar hoe? Meestal zien we na heftige gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis dat er in de podiumkunsten teruggegrepen wordt naar de momenten waarop er een vernieuwing plaatsvond.

Theatermakers als Stanislawski en Meyerhold beleefden het hoogtepunt in hun artistieke werk aan het begin van de Oktoberrevolutie van 1914 en vlak daarna opnieuw. In Frankrijk hervormden acteurs als Decroux en Lecoq voor en na de Tweede Wereldoorlog het theater met hun nieuwe methodes voor en denkbeelden over fysiek theater. Waaruit een hele nieuwe discipline ontstond: de mime. In het socialistische naoorlogse Polen, ook een zwarte periode, schreef toneelregisseur Jerzy Grotowksi, nadat hij zelf slechts een paar voorstellingen had gemaakt, het boek Towards a Poor Theatre (Naar een Sober Theater) en veranderde daarmee blijvend de ideeën over acteren. De vraag is nu: Zal de coronacrisis ook leiden tot zulke grote verschuivingen in de geschiedenis van de podiumkunsten?

Zullen de digitale experimenten bijvoorbeeld een blijvende verandering geven? Ik betwijfel het, het lijken vooral overbruggingen, een technische oplossing om het werk hoe dan ook voort te kunnen zetten. De meeste van deze digitale voorstellingen zullen binnen de kortste keren toch weer worden vervangen door live-evenementen. Logisch, want als er één kunstvorm is die nog steeds de unieke kracht heeft om rechtstreeks met zijn toeschouwers te communiceren, dan is het wel theater en de podiumkunst in het algemeen.
En die kracht is de vlam die het theater ook in de toekomst levend zal houden.

Wat verwacht ik persoonlijk? Ik merk iets nieuws bij mezelf en bij andere makers, en dat is nog meer engagement bij bepaalde onderwerpen, actualiteit, persoonlijke beleving van de wereld, politiek en andere actuele vraagstukken. De podiumkunsten, die de kracht hebben om politieke kwesties van dat moment aan de orde te stellen, zijn lange tijd beperkt gebleven tot amusement (cabaret, stand-up comedy) of pseudo actueel theater, waarbij bijvoorbeeld een klassieke tekst (Shakespeare, Grieks drama) wordt bewerkt, het klassieke thema in een modern jasje wordt gestoken. Maar vaak ontbreekt daarin dan juist de verdieping en de connectie met de actualiteit van hier en nu. Het echte politieke theater is grotendeels van het toneel verdwenen, een kritische mening wordt zelden verwerkt, grote sociale en maatschappelijke problemen van deze tijd zelden verwoord. Het theater is meestal niet meer dan politiek correct met een kleine dosis humor erin. Wordt het na deze lange en ingrijpende crisis een uitdaging voor kunstenaars om op deze gebeurtenissen te reageren? Gaan we in de toekomst naar het theater alsof we naar een heel belangrijke vergadering gaan, een bijeenkomst of demonstratie, waar we zelf een onderdeel van zullen worden? Zal de toeschouwer, als passieve ‘toekijker’ en consument, veranderen in een actieve betrokken meedenker, ‘medespeler’? Waar zal de nieuwe discussieruimte ontstaan? Hoe gaan we de theaterruimte inrichten om die actieve deelname van toeschouwers mogelijk te maken? Zullen we ons laten leiden door de voorbeelden van het Deense ODIN Theater en haar regisseur Eugenio Barba, en ruimte creëren bij elke voorstelling zodat de toeschouwer de rol van zowel gast als ooggetuige kan aannemen en in nauw contact met de acteurs kan komen?

Ik vraag me soms af, zullen we überhaupt nog wel live kunnen discussiëren na een jaar van online vergaderingen, waar de discussie per definitie wordt georganiseerd en gecontroleerd, en de moderator op elk moment de deelnemers het zwijgen op kan leggen of zelfs met één klik uit de vergadering kan verwijderen?
In haar interview voor de podcast The Last Bohemians in maart 2021 antwoordde de beroemde performancekunstenaar Marina Abramovic op de vraag wat de toekomst van de kunst volgens haar is:
“De toekomst van kunst is voor mij een dialoog tussen kunstenaars en publiek, zonder een object tussen hen in. Alleen directe overdracht van energie. En ik geloof echt dat dit de toekomst is. ”

Wat is de toekomst van het theater na corona? Misschien dat we in het theater wel kunnen en mogen kiezen, mogen zeggen wanneer we iets in wezen goed vinden, niet alleen in vorm en uitvoering, maar ook in de relatie die tot stand komt met het publiek. Dat we het publiek niet willen ‘uitschakelen’ wanneer ze niet langer spannend genoeg zijn, zoals we nu kunnen doen met digitale presentaties.
Misschien komen we vooral uit deze crisis als actieve toeschouwers – als deelnemers in die unieke interactieve belevenis die een theatervoorstelling nog steeds is. En waar je, zelfs tijdens een voorstelling, (nog steeds) de keuze hebt om te blijven of te vertrekken.

« ExploreZ Festival 2020 – Een festival in tijden van corona
A Change is gonna come »

blog

  • Against Te Wind – Een antwoord op SLET, in het kader van Novi Sad, Culturele Hoofdstad van Europa
  • A Change is gonna come
  • Theater van de toekomst, na de crisis zonder corona?
  • ExploreZ Festival 2020 – Een festival in tijden van corona
  • Klein van omvang en groot qua impact, april 2020 – kunst in tijden van de corona crisis

ZID Theater

De Roos van Dekamaweg 1
1061 HR Amsterdam
Tel: 020-4888449
Fax: 020-6817760
info@zidtheater.nl

Vestiging Den Haag:
ZID Theater – Community Art & Performance Center
Van der Duynstraat 55 d
2515 NG Den Haag

Nieuwsbrief

Stay informed and subscribe to the latest ZID news

  • Inschrijven voor de Nederlandse nieuwsbrief

  • Subscribe to the International newsletter (English)

  • English newsletter archive
  • Tags

    Amsterdam amvj fonds award book buurt contact CultuurGids CultuurGidsen Den Haag Dizz Kids festival geschiedenis HERE WE ARE internationaal jongeren Marokko ontwikkelen Oranje Fonds organisatie personeel presentatie presentation prijs route Stadsschouwburg Amsterdam stage talent theater theatertafel theatertraining tour training vacature verhaal verhalen verhuur vertellen VIP vrijwilligers wereld Werelddaken wijk workshop ZID ZID Academy

    Zoeken

    • Nederlands
    • Producties
    • Nieuws
    • Agenda
    • Internationaal
    • Over ZID
    • Verhuur
    • Steun ons
    • Blog
    • Contact
    © Zid Theater
    • Nederlands
    • English