Karolina Spaic
Het Europese project Caravan Next in Amsterdam is een feit. In het kader daarvan organiseert ZID nu het ExploreZ Festival. De eerste theatergroep die zal meedoen is al gearriveerd, Altamira Studio Teater uit Denemarken. De talentvolle jonge regisseur Pierangelo Pompa en zijn vijf acteurs: op elkaar gepakt in een klein autootje arriveren ze. Ik herken dat avontuurlijke gevoel om als theatergroep naar het buitenland te gaan; het enthousiasme, maar ook de onzekerheden. Toen ik afgelopen oktober in Holstebro de eerste voorstelling van Altamira zag, speciaal gespeeld voor de ZID staf, wist ik gelijk dat we een bijzondere theatergroep voor ons hadden. Want wie wil als jongere ergens uit Europa naar het noorden van Denemarken trekken en daar in een klein stadje een aantal jaren bij een theatergroep verblijven? Een beroemde theatergroep, dat wel, maar toch. De jonge makers die wij zagen, afkomstig uit Italië en Frankrijk, durfden dit aan. En velen gingen hen voor, ik ken best wel wat theatermakers die het daar een tijdje volhielden en vervolgens terug gingen naar hun eigen land, meestal een land met meer zon in Zuid-Europa of Amerika. Daar in het noorden wordt in het theaterlaboratorium Odin Teatret al 50 jaar theater gemaakt, zoals door het jonge Altamira. Vervolgens reizen de makers met hun projecten de wereld rond, naar andere landen, continenten, warmte en gemeenschappen die soms jaren op hun wachten. Onder leiding van regisseur Eugenio Barba en met nog steeds een kern van de oorspronkelijke eerste generatie acteurs. Een wereldfenomeen is het. Het jonge Altamira heeft ook iets van de “dingo houding”, waar Barba het vaak over had, de geest van een wilde hond die zich niet laat temmen. Ik ben benieuwd wat deze week ons gaat brengen. Het hoofdproject waar we samen aan werken is eigenlijk een oud concept van het bekende barter van Odin, dat zij wisten te vernieuwen en Empy Chair noemden. Een muzikale ceremonie die staat voor de uitwisseling tussen verschillende gemeenschappen, religies en culturen, en die in een tempel of in een kerk plaatsvindt. Ik weet niet meer wanneer ik het voor de eerst heb gezien maar ik herinner mij dat ik tijdens de ISTA, International School of Theatre Anthropology, die ik 10 jaar geleden volgde, iets interessants meemaakte. In het noorden van Zweden, in de plaats Umeo, sneeuwde het in mei 1995, maar dat komt daar wel vaker voor. Wat vooral in mijn herinnering is gebleven is dat het een hele toer was om een kerk te vinden die wilde toestemmen in een dans van Sanjukta Panigrahi, onze Indiase master van Odissi dans, tijdens de ceremonie. Ik was jong, een beetje naïef misschien en afkomstig uit een socialistisch land. Ik kon toen niet goed invoelen wat een stap het was om in een gereformeerde kerk andere culturen en geloven binnen te laten. Is dit nu allemaal veranderd? Onze collega-theatermaker Daan Bosch is sinds oktober intensief aan het werk geweest om een relatie op te bouwen met verschillende religieuze groepen. Het verliep zoals het leven gaat, soms heel soepel en soms met obstakels. Maar uiteindelijk doen alle groepen die benaderd werden mee, van soefi’s tot een Katholieke priester, van een gospelkoor tot de Rastafari beweging, met zijn oorsprong in Jamaica, tot een Turks koor. De verwachtingen zijn hooggespannen en we kijken allemaal uit naar deze ontmoeting aanstaande zondag in de Vondelkerk. Daan Bosch van ZID en Pierangelo Pompa van Altamira Studio Teater kunnen hun spanning niet verbergen: gaan de verwachtingen uitkomen? Hier in Amsterdam, in een heel ander land en ander soort stad dan het kleine Holstebro in het Noorden van Denemarken?