We maken al jaren theater, we horen veel verhalen, we werken met mensen van verschillende culturen, religies en generaties. Dit geeft ons het gevoel dat wij midden in de wereld staan. En dat we daardoor steeds meer over mensen van over de hele wereld te weten komen. Maar waarom doen wij het eigenlijk? Wat is de kracht van dit vak, om samen met stadsbewoners iets te creëren? Dat vraag ik me heel vaak af. Want het is een hele aparte manier om met kunst en theater bezig te zijn. Als maker moet je voorbij je eigen ideeën gaan, al je eigen visie en ideeën ter discussie durven stellen en een totaal open houding durven hebben. Luisteren naar de mensen is noodzakelijk. Misschien dat het daarom ook nooit een zelfstandige studierichting is geworden.
Met je vakkennis moet je de realiteit als het ware “her- ontdekken”. Want de werkelijkheid van alledag, de levensverhalen en ervaringen van mensen , dat is je materiaal.
En soms gebeurt het dan opeens dat er in een kleine setting iets onverwachts en iets magisch ontstaat. Zoals onlangs bij de presentatie van het ZID project Verhalenvertellers, gemaakt in Den Haag door mijn collega’s Daan en Claribel met de vrouwen van de Lucaskerk.
Zoveel noodzaak en urgentie om hun eigen verhaal te vertellen aan hun kinderen die in de zaal zaten, zo’n behoefte om dat verhaal te delen met het publiek zag ik zelden hier in Nederland. Ik herkende meteen zo sterk de sfeer, die ik eerder in conflictgebieden ervaarde, in de vluchtelingenopvang in Colombia bijvoorbeeld en in Bosnië vlak na de oorlog daar.
Als ik zeg dat wij theater maken dat het verschil maakt, klinkt dat erg pompeus, dikdoenerig. Wat wil ik daar eigenlijk mee zeggen? Natuurlijk is de impact van het werkproces op de deelnemers vaak heel erg groot, maar wat ik eigenlijk bedoel is: als je op dat moment in die zaal had gezeten had je iets ervaren dat je lang bij was gebleven, een gevoel van collectieve herkenning. Dat is wat ik bedoel met Magie.
Binnenkort start onze tweede festival ExploreZ. Ik hoop dat we in dit festival, gehouden van 12 tot en met 18 december, in staat zullen zijn om meer van dit soort momenten te creëren. Bijzondere momenten, waarin we iets met elkaar delen, dat verder gaat dan het verhaal van een enkel individu, dat groter is dan onszelf en ons in een magisch moment verbindt.